W październiku 2018 roku Biblioteka Pedagogiczna w Chełmie zaprosiła wszystkie osoby zainteresowane historią naszego regionu, w szczególności nauczycieli historii, nauczycieli bibliotekarzy i uczniów do udziału w projekcie „5,5 miliona. Wdzięczni Ameryce”
Projekt dotyczył niezwykłego dokumentu stworzonego w roku 1926 przez mieszkańców II Rzeczypospolitej – Polskiej Deklaracji o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych, która była podziękowaniem społeczeństwa polskiego dla narodu amerykańskiego za wsparcie dyplomatyczne w odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku oraz za wydatną pomoc humanitarną dla naszego państwa, dotkniętego zniszczeniami I wojny światowej. Swój podpis pod tym wyjątkowym listem wdzięczności złożyło pięć i pół miliona osób – blisko 20% społeczeństwa II Rzeczypospolitej! Jest to jeden z największych imiennych spisów mieszkańców jej ziem, kolekcja własnoręcznych podpisów, zebranych wśród najwyższych dostojników władz centralnych, z Prezydentem Ignacym Mościckim i Marszałkiem Józefem Piłsudskim na czele; przedstawicieli władz samorządowych; hierarchów Kościoła Katolickiego i innych wyznań; różnego rodzaju organizacji i stowarzyszeń; studentów i profesorów uczelni wyższych oraz uczniów i nauczycieli szkół powszechnych i gimnazjów z całego terenu ówczesnej Polski: od Śląska po Wileńszczyznę i Polesie, od Pomorza po województwa tarnopolskie i stanisławowskie na dalekich Kresach Wschodnich.
Wśród 111 tomów Polskiej Deklaracji o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych znajdują się karty z podpisami mieszkańców Chełma i powiatu chełmskiego. http://wdzieczniameryce.blogspot.com/
Film na youtube – Historia Deklaracji o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych
https://www.youtube.com/watch?v=lCNX_VeE69E&feature=youtu.be
W naszej bibliotece bibliotekarze wraz z nauczycielami: Danutą Lackowską i Iloną Dudek stworzyli zespół do realizacji ogólnopolskiego projektu „5,5 miliona. Wdzięczni Ameryce”. W prace zaangażowali się również uczniowie z klas czwartych, piątych i siódmych. Praca nasza polegała na odczytaniu jak największej ilości nazwisk widniejących pod Deklaracją. Chcieliśmy również dowiedzieć się, kim byli ci ludzie i jak potoczyły się ich dalsze losy.
Co zrobiliśmy ?!
Odnaleźliśmy szkoły powszechne z naszego regionu, odczytaliśmy imiona i nazwiska uczniów, napisaliśmy kilka biogramów osób znanych i mało znanych.
Odnalezione szkoły:
Dwuklasowa Szkoła Powszechna w Majdanie Zahorodyńskim. Odczytano imiona i nazwiska 41 uczniów. Odnaleziono podpis znanego pedagoga, specjalisty z dziedziny dydaktyki, profesora Wincentego Okonia (ur. 22 I 1914 r. w Chojeńcu, zm. 18 X 2011 r. w Warszawie) . Opracowano jego biogram.
Jednoklasowa Szkoła Powszechna w Chojnie Starym. Odczytano imiona i nazwiska 33 uczniów. Odnaleziono podpis uznanego poety, krytyka literackiego, tłumacza Wacława Iwaniuka (ur. 17 XII 1912 r. w Chojnie Starym, zm. 5 I 2001 r. w Toronto). Opracowano jego biogram.
Jednoklasowa Szkoła Powszechna w Chojnie Nowym . Odczytano imiona i nazwiska 49 uczniów. Opracowano biogram Adeli Malinowskiej.
Jednoklasowa Szkoła Powszechna w Janowicy. Odczytano imiona i nazwiska 55 uczniów.
Siedmioklasowa Publiczna Szkoła Powszechna w Urzędowie. Odczytano imiona i nazwiska 38 uczniów. Opracowano biogram Bolesława Solisa.
Opracowane materiały zostały wysłane do Biblioteki Pedagogicznej w Chełmie, która zebrała pozyskane dane w dokument elektroniczny biblioteki cyfrowej i umieściła je na stronie portalu Polska 1926 – Portret Zbiorowy II RP. Nasza praca przyczyniła się do powiększenia imiennych spisów społeczeństwa międzywojennego oraz do wspólnego opowiadania o 100 latach polskiej niepodległości. Wspólnie udało się odczytać prawie 2 tysiące podpisów (58 stron) uczniów i nauczycieli z 30 szkół w 22 miejscowościach.
Zidentyfikowano prawie 100 osób podpisanych pod Deklaracją, z tego ponad 80 to osoby związane z naszym regionem. Ich sylwetki prezentowane są na wystawie w Bibliotece Pedagogicznej w Chełmie (od 6 marca 2019 roku).
Wśród nich są m.in.:
Wincenty Okoń – wybitny pedagog, autor licznych podręczników i publikacji dla nauczycieli, podpisany jako uczeń szkoły powszechnej w Majdanie Zahorodyńskim;
Helena Brodowska-Kubicz – profesor historii Uniwersytetu Łódzkiego, podpisana jako uczennica szkoły powszechnej w Garbatówce;
przyszli poeci: Czesław Twardzik – podpisany jako uczeń szkoły powszechnej im. Tadeusza Kościuszki w Chełmie, Jan Szaczawiej – podpisany jako uczeń Państwowego Seminarium Męskiego w Chełmie; Wacław Iwaniuk – podpisany jako uczeń szkoły powszechnej w Chojnie Starym;
Tadeusz Ścibior – znany chełmski fotograf, podpisany jako uczeń szkoły ćwiczeń przy Seminarium Nauczycielskim Męskim;
Władysław Ukleja – artysta malarz, grafik, podpisany jako student Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie;
Nauczyciele, którzy w roku 1926 uczyli w chełmskich szkołach: dr Jadwiga Młodkowska, Halina Bobowska, Eleonora Denkiewiczowa, Irena Dziewiszkówna, Kazimiera i Józef Perzynowie, ks. Jan Walczak, Konstanty Jodko, Antoni Popławski, Ewaryst Stobnicki, Wincenty Zygmunt, Jadwiga Medyńska, Czesława Kontowtowa, Marian Jumborski. http://wdzieczniameryce.blogspot.co
Dołącz do prac naszego zespołu!
Wejdź na stronę: Polska 1926 – Portret Zbiorowy II RP. Poszukaj szkoły w twoim regionie. Odczytaj podpisy uczniów z 1926 roku. Umieść je w podanym formularzu.
Stwórzmy razem opowieść o naszym regionie i jego mieszkańcach z roku 1926, a poprzez ich losy o 100 latach Niepodległej!
